Het lean huis is een framework van technieken en concepten, gebaseerd op het Toyota Productie Systeem.
Het huis bestaat uit 3 delen:
- de fundamenten
- de bouwstenen
- het dak
Het dak
In het dak van het huis bevinden zich de doelstellingen. Een lean organisatie creëert maximale klantwaarde omdat het streeft naar het reduceren of elimineren van verspillingen. Een lean organisatie produceert producten (of levert diensten) met een zo kort mogelijke doorlooptijd, aan een zo laag mogelijke kost en aan een zo hoog mogelijke kwaliteit.
Om dit te kunnen realiseren is het belangrijk om de waardeketen van het product goed te kennen. De waardeketen is een opeenvolging van alle activiteiten die waarde voor de klant toevoegen aan het product of de dienst.
De fundamenten
De fundamenten zijn onontbeerlijke technieken die zorgen voor stabiliteit en voorspelbaarheid in de waardeketen.
- standaard werkinstructie: een levend document dat actueel de meest veilige, kwalitatieve, productieve en kostenbewuste methode beschrijft voor elke activiteit in de waardeketen
- 5s: een methode om de werkplek te organiseren en georganiseerd te houden
- visueel management: het duidelijk zichtbaar maken van gereedschappen, hulpmiddelen, onderdelen, formaatstukken, productie-activiteiten, resultaten om in één oogopslag de status ten opzichte van de standaard te kunnen overschouwen
- heijunka: het balanceren van de product-mix (naar type en batchgrootte) over de tijd
De bouwstenen
De bouwstenen zijn een verzameling van technieken en concepten om de waardeketen te verbeteren en te perfectioneren. Maar ze zijn niet zo makkelijk te implementeren.
Just-in-time
Een eerste set van bouwstenen zijn de ‘just-in-time’ bouwstenen. Just-in-Time is het leveren van wat gevraagd is aan de gevraagde hoeveelheid op het gevraagde moment, waardoor je een tevreden klant krijgt.
- flow: de activiteiten van de waardeketen volgen elkaar vloeiend op, zodat er geen stilstand is omwille van verspilling
- pull: enkel produceren wat de klant (of de volgende stap in het proces) nodig heeft én wanneer hij het nodig heeft
- smed: een methode om de omsteltijd te reduceren, zodat je sneller met het volgende order kan starten
- takt: het produceren op het tempo van de klant, zodat die klant krijgt wat hij nodig heeft
Jidoka
Een tweede set van bouwstenen zijn de ‘jidoka’ bouwstenen. Jidoka is het stilleggen van het proces als een defect of een afwijkende situatie wordt gedetecteerd.
- andon: een systeem om kwaliteitsproblemen te signaleren
- autonomation: een methode om defecten te voorkomen door een automatische machine op te volgen en bij te sturen door een medewerker
- ingebouwde kwaliteit: het garanderen van goede kwaliteit op het einde van elke activiteit in de waardeketen zodat je defecten zoveel mogelijk vermijdt
- poka yoke: het voorkomen van het maken van een onbedoelde fout
Continu verbeteren
Een derde set van bouwstenen behandelt het ‘continu verbeteren’ van de waardeketen.
- kaizen: een methode om te verbeteren in kleine stapjes, aan een lage kost, met een beperkt risico, maar met een beperkte impact
- kaikaku: een methode om radicaal te verbeteren, aan een hoge kost en met een groot risico, maar wel met een grote impact
- OEE: een methode om efficiëntieverliezen te meten, zodat je ze uiteindelijk kan elimineren
- PDCA: een methode om problemen op te lossen, gebruik makend van de stappen plan-do-check-act zodat je problemen definitief oplost
- makigami: een visuele techniek waardoor je processtappen, verantwoordelijkheden, bottlenecks en pijnpunten duidelijk in kaart brengt
- hoshin kanri: een instrument om strategische plannen te vertalen naar concrete actiepunten zodat je ze nog sneller kan implementeren
De medewerker en het teamwerk
Een laatste set van bouwstenen beschrijven de technieken en concepten van ‘de medewerker en het teamwerk’.
- inclusie: een verzameling van gedragingen, die nodig zijn om het lean vliegwiel draaiende te houden
- KATA: een methode om te coachen bij het oplossen van een probleem
- teammeeting: een regelmatig weerkerend overlegmoment en opvolgmoment met andere medewerkers
- empowerment: het leggen van verantwoordelijkheid én bevoegdheid op het juiste niveau in de organisatie
