De rotte appel van het team

Beluister hier de podcast van Lean Leadership over de rotte appel van het team.

Over de rotte appel van het team

De rotte appel van het team is een teamlid wiens negatief gedrag een grotere of kleinere stempel drukt op de rest van de groep. Er is maar één zo’n rotte appel nodig om het hele bedrijf te verwittigen.

Rotte appels zijn medewerkers die niet meer meewerken, chronisch ontevreden zijn, emotioneel labiel zijn of anderen pesten. Het zijn een soort virussen: ze vernietigen de teamdynamiek en zorgen er uiteindelijk voor dat de hele organisatie lamgelegd wordt.

Uit een onderzoek onder ongeveer 50 productieteams bleek dat teams met één persoon die altijd dwarsligt of zich onverantwoordelijk opstelt, vaker conflicten melden, minder goed onderling communiceren en minder goed samenwerken. Als gevolg daarvan presteert het hele team slecht.

In een eerste scenario zeggen de teamleden wat hen dwars zit en vragen ze de persoon zijn gedrag te veranderen. Doet hij of zij dat niet, dan volgt alsnog afwijzing. Draait de persoon bij, dan wordt voorkomen dat hij een rotte wordt en is het team gered. Voor deze uitkomst is wel vereist dat de teamleden een bepaalde mate van macht hebben; zo niet, dan raken ze eerder gefrustreerd en stellen ze zich vaker verdedigend op. Bijvoorbeeld door de rotte appel te negeren, zich terug te trekken, kwaad te worden, depressief te worden of bang te worden. Ten gevolge daarvan daalt het vertrouwen in het team en trekken de leden zich letterlijk en figuurlijk terug.

Negatief gedrag heeft een sterkere invloed dan positief gedrag; een rotte appel kan het team dus verpesten, maar één of twee positief ingestelde teamleden kunnen het moeilijk redden. Negatief gedrag krijgt nu eenmaal meer aandacht dan positief gedrag.

Maar opgelet, er is een wereld van verschil tussen rotte appels en werknemers die gewoon ‘anders’ zijn en op die manier de status quo ondermijnen. De tweede groep wordt misschien niet altijd even gewaardeerd door de rest maar ligt vaak wel aan de basis van innovatie en vooruitgang.

Een rotte appel is soms een kanarie in de koolmijn. Goed luisteren en de situatie begrijpen kan een opportuniteit zijn om te verbeteren.
Maarten en Caroline

Maarten en Caroline spreken in de podcast over:

een kleine inkijk in de interne keuken van Lean Leadership;
hoe de term “de rotte appel” een erg negatief beeld oproept;
machteloosheid als leider;
hoe je een rotte appel herkent;
hoe een appel rot wordt;
dat een rotte appel niet per definitie extravert is, maar ook introvert kan zijn;
hoe organisaties het aan zichzelf verplicht zijn om naar de rotte appel te luisteren en het probleem aan te pakken;
dat een gebrek aan wederzijds vertrouwen leidt tot moeilijke gesprekken;
hoe je het gesprek met een rotte appel het best aanpakt;
waarom écht luisteren heel belangrijk is;
dat een rotte appel een kanarie in de mijn kan zijn;
wat belangrijke punten zijn om richting een exit te werken;
waarom discretie key is, maar niet altijd even makkelijk is.