Lean is een veelgeprezen filosofie gericht op het maximaliseren van waarde voor de klant. Soms slaan Lean-principes ook door naar meedogenloosheid. Wat zijn de valkuilen van Lean? Kan je doorschieten in de manier waarop je lean implementeert?
Beluister hier de podcast “Lean & Leadership (in minder dan 22 minuten)” met Maarten en Caroline.
Wat is lean?
Lean is een managementfilosofie die erop gericht is precies te geven wat de klant nodig heeft. Het idee is om producten en diensten perfect af te stemmen op de wensen van de klant.
Bij Lean gaat het erom onnodige stappen en materiaalgebruik te vermijden. Alles wat niet direct bijdraagt aan het eindproduct wordt weggesneden, zodat wat overblijft precies is wat de klant waardeert. Dit maakt het hele proces efficiënter en verhoogt de kwaliteit van het eindresultaat.
Lean richt zich op het maximaliseren van efficiëntie door verspilling zoveel mogelijk te elimineren.
Dit leidt tot een reductie van kosten, waardoor het product niet alleen goedkoper wordt om te produceren, maar ook de winstmarge voor het bedrijf kan toenemen.
Een ander voordeel van het verminderen van verspilling is de verkorting van de doorlooptijd. Producten kunnen sneller worden geproduceerd en bereiken de klant eerder, wat voordelig is voor zowel de klanttevredenheid als het bedrijfskapitaal. Langere doorlooptijden houden immers kapitaal langer vast en brengen meer risico’s met zich mee.
Bovendien leidt de focus op essentiële processen en het verwijderen van overbodige stappen tot een verbetering van de productkwaliteit, omdat elke stap in het proces nauwkeuriger wordt beheerd en gecontroleerd.
Wanneer wordt Lean mean?
Maar wanneer wordt Lean nu mean? We onderscheiden 3 scenario’s:
een te ver doorgedreven kostenbesparing
een te dogmatische Lean benadering
een te softe Lean aanpak
Risico’s van Lean als kostenbesparing
Lean kan soms verkeerd worden geïnterpreteerd als enkel een strategie voor kostenbesparing, wat kan leiden tot het reduceren van het aantal medewerkers om met minder mensen hetzelfde te bereiken.
Dit wordt vaak gezien als medewerkers ‘overboord gooien’.
Echter, er zijn alternatieven die meer in lijn zijn met de ware geest van Lean.
Het eerste alternatief is om de productie te verhogen met hetzelfde aantal mensen, waarbij de efficiëntieverbeteringen worden gebruikt om meer output te genereren zonder extra personeel.
Het tweede alternatief is om de tijd en middelen die vrijkomen door efficiëntieverbeteringen te investeren in continue verbeterprojecten, waarbij medewerkers worden ingezet om processen verder te optimaliseren.
De valkuilen van een dogmatische Lean-benadering
Als Lean echter te dogmatisch wordt benaderd, verliest het zijn effectiviteit. Dit gebeurt wanneer het vasthouden aan de methode, tools en templates de overhand krijgt, wat resulteert in een robotachtige en zielloze benadering. Het niet benutten van de betrokkenheid van medewerkers kan leiden tot weerstand en verminderde effectiviteit van Lean-initiatieven.
De risico’s van een te ‘softe’ Lean-aanpak
Aan de andere kant, als Lean te ‘soft’ wordt aangepakt, waarbij te veel nadruk ligt op betrokkenheid en een gezellige werkomgeving, kan het zijn focus op resultaten verliezen. Wanneer alles democratisch wordt besloten zonder duidelijke besluitvorming, kunnen essentiële Lean-doelen zoals kostenbesparing en efficiëntieverbetering uit het oog worden verloren.
